Kierownik projektu: dr Małgorzata Hołda

Agencja finansująca: Narodowe Centrum Nauki
Program: MINITURA
Kwota finansowania: 48 323 PLN

Celem projektu jest zbadanie wzorców snu u osób, które zaraziły się koronawirusem SARS-CoV-2. Nieliczne jak dotąd badania w tym obszarze sugerują, że zaburzenia snu i różnego rodzaju problemy w tym zakresie pojawiają się zarówno u pacjentów w trakcie infekcji (Deng et al., 2021; Liguori et al., 2020; Pérez- Carbonell et al., 2020), jak i wymieniane są wśród jej powikłań (Huang et al., 2021).

Pierwsze metaanalizy dotyczące występowania problemów ze snem w czasie pandemii Covid-19 wykazały, że to właśnie osoby zakażone SARS-CoV-2 stanowią grupę najsilniej dotkniętą trudnościami w tym obszarze, a problemy ze snem są w tej grupie najbardziej rozpowszechnione (Jahrami et al., 2021). Stwierdzono ponadto, że pacjenci hospitalizowani z powodu Covid-19 po 6 miesiącach od infekcji cierpieli przede wszystkim z powodu zmęczenia i osłabienia, lęku i depresji oraz problemów ze snem (Huang et al., 2021). Co więcej, wirus SARS-CoV-2 może mieć działanie neuropatogenne, a u pacjentów chorujących na Covid-19 stwierdza się liczne powikłania neurologiczne (Zubair et al., 2020). Jest zatem możliwe, że infekcja obejmuje również struktury OUN odpowiedzialne za regulację rytmu snu i czuwania, w konsekwencji powodując problemy ze snem (Pérez-Carbonell et al., 2020).

Skutki przechorowania Covid-19, szczególnie skutki długofalowe, są jednak wciąż słabo poznane. Brakuje szczegółowych danych zarówno na temat rozpowszechnienia, jak i specyfiki problemów ze snem po zakażeniu SARS-CoV-2, szczególnie w grupach osób, które nie były hospitalizowane lub przeszły infekcję bezobjawowo. Planowane badanie pilotażowe będzie próbą określenia wzorców snu oraz jakości snu i problemów ze snem u osób, które zaraziły się wirusem SARS-CoV-2, a także ewentualnych trudności w codziennym funkcjonowaniu, spowodowanych problemami ze snem.

Przebadanych zostanie 50 osób. Badani rekrutowani będą przy pomocy ankiety przesiewowej, zamieszczonej w internecie. Następnie u osób zakwalifikowanych do badania (kryterium włączenia będzie zakażenie SARS-CoV-2, potwierdzone testem PCR lub antygenowym, na podstawie deklaracji osoby badanej) przeprowadzony zostanie trzykrotny pomiar wzorców snu i czuwania - po 1, 3 i 6 miesiącach od zakażenia; pomiar prowadzony będzie za każdym razem przez 2 tygodnie. Badanie zostanie przeprowadzone przy pomocy aktygrafów, które pozwalają na nieinwazyjny i komfortowy dla badanych pomiar rytmu sen- czuwanie w dłuższych okresach i w naturalnych warunkach, zapewniając jednocześnie satysfakcjonującą rzetelność takiego pomiaru; aktygrafy dobrze sprawdzają się również w przesiewowych badaniach zaburzeń snu (Baron et al., 2018; Peake, Kerr i Sullivan, 2018). Kilkukrotny pomiar pozwoli na ocenę nie tylko samych wzorców snu, ale także zmian tych wzorców w czasie. Problemy ze snem (takie jak np. trudności z zaśnięciem lub utrzymaniem snu, nadmierna senność w dzień, zakłócenia rytmu sen-czuwanie czy niska jakość snu) oceniane będą zarówno na podstawie pomiaru aktygraficznego, jak i kwestionariuszowo. Oprócz tego przy pomocy kwestionariuszy i testów mierzone będą zarówno czynniki, które mogą mieć wpływ na wzorce snu lub problemy w tym obszarze (takie jak np. aktywność zawodowa i fizyczna, stres, depresja, ból, zażywane leki i stosowane używki, a także chronotyp i cechy osobowości), jak i funkcjonalne następstwa ewentualnych problemów ze snem w różnych obszarach (takich jak funkcje poznawcze, nastrój, relacje społeczne, poziom aktywności, czujność i ogólna produktywność).